De leden van de coöperatieve spaar- en kredietcoöperaties in de Filippijnen starten elke bijeenkomst met deze coöperatieve eed: ‘I believe in the cooperative, alone I am weak but together we are strong.’ Een bijzondere ervaring die grote indruk maakte op KBC-vrijwilligers Heidi Jansen en Gretel Laureys.
Daar weten Heidi Jansen en Gretel Laureys àlles over. Bij KBC zijn ze er al heel wat jaren dagelijks mee bezig. Toen BRS voor twee Filipijnse microfinancieringsinstellingen (MFI’s) op zoek was naar expertise rond procesverbetering meldden beide dames zich spontaan aan als vrijwilliger. Begin december 2023 vertrokken ze naar Manilla, voor een workshop met coöperaties K-Coop en GSAC.
Gretel: “Ik ben een echte reisduif en bezocht al veel landen in het Zuiden. Mijn bezoeken daar aan lokale projecten en ngo’s voedden mijn interesse in vrijwilligerswerk. Iets doén betekent zoveel meer dan een cheque uitschrijven. Deze BRS-vacature bood me die kans.”
Heidi : “Een reisduif ben ik zeker niet. Maar 10 jaar geleden ben ik met BRS op inleefreis geweest in Peru, vanuit mijn interesse voor de werking van coöperaties. Daar ben ik in contact gekomen met MFI’s. Sinds die reis wist ik: ooit wil ik iets doen voor BRS.”
Gretel : “Mijn eigen visie sluit ook mooi aan bij hoe BRS zo’n opdracht ziet. Wij gaan niet naar ginder om als ‘slimme westerling’ te zeggen hoe het moet.”
Heidi: “De Filipijnse medewerkers zijn trouwens zelf echte professionals. Collega’s, waarmee we onze kennis, ervaring en instrumenten delen.”
Gretel: “De vraag naar ondersteuning op vlak van procesverbetering kwam trouwens van hen zelf. Onder druk van de concurrentie met digitale kredietaanbieders willen ze hun processen versnellen.”
Heidi: “In eerste instantie dachten zij dat digitalisering hiervoor de oplossing zou zijn. Maar: "If you digitize a shitty process, then you’ll end up with a shitty digital process". Daarom hebben wij er bij hen op aangedrongen om eerst te kijken naar de efficiëntie van hun processen.”
Gretel: “Als je proces niet goed loopt en je gaat het gewoon digitaliseren, gaat het niet per se sneller of beter gaan. Hen daarvan bewust maken, was een belangrijke eerste stap.”
Heidi: “Pas daarna konden we werken aan efficiëntere procedures. Hiervoor moet je eerst de bestaande flow in kaart brengen. De tools die we hen hiervoor aanreikten, oefenden ze in kleine groepjes.”
Gretel: “Omdat je de essentie van een techniek beter begrijpt als je die toepast op een heel ander domein, gingen die oefeningen niet meteen over hun kredietprocessen. Stel, zeiden we, je auto start niet. Waarom niet? Omdat er geen benzine in de tank zit. Hoe komt dat? We zijn vergeten te tanken. Hoe komt het dat je dat vergeten bent? …. En zo verder. Tot je uiteindelijk ontdekt dat de benzinemeter niet werkt. Pas dan kom je bij de échte oorzaak van het probleem, daar waar je het moet oplossen.”
Heidi : “Met deze oefening leerden we hen dat je bij alle stappen in een proces moet vragen naar het waarom? En dat je moet blijven en blijven doorvragen: ‘why?’. Waarom is dat zo? We hebben daar zo op gehamerd dat ze na een tijdje op alles wat we zeiden reageerden met “But whyyyy?”. Al lachend, maar ondertussen hadden ze het wel helemaal begrepen.”
Gretel: “Later hebben we die techniek toegepast op een aantal knelpunten in de processen rond een kredietaanvraag. Zoals bv. de efficiëntie van controles. Of het grote aantal in te vullen formulieren. Daar kwamen ze uiteindelijk zelf met de vraag of al die documenten eigenlijk wel nodig zijn. Pas als je dat weet, heeft het zin om over digitalisering te praten.”
Gretel: “Wat me meest raakte tijdens onze opdracht was het enthousiasme van alle deelnemers. Sommigen van hen zijn kinderen van coöperanten, die dankzij microkredieten konden studeren. Zij zijn doordrongen van het belang van microfinanciering en geven de kennis die ze tijdens hun studies opbouwden heel bewust weer terug aan de coöperatie. Dat is zo mooi”
Heidi: “Ik was heel ontroerd door de coöperatieve eed in de vrouwencirkels, groepen van vrouwelijke kredietnemers. Zij openen elke bijeenkomst met de plechtige gelofte om in coöperatieve geest samen te werken. “I believe in the cooperative. Alone I am weak but together we are strong….” Het was een bijzondere ervaring om daarbij aanwezig te mogen zijn. Eigenlijk zou ik iedereen aanraden om zich als vrijwilliger te engageren. Je helpt niet alleen anderen, je wordt er zelf ook gelukkig van!”