In het land van de eerlijke mensen

In het land van de eerlijke mensen, Burkina Faso

Arnold, Christian en Vincent hebben er al een lange tocht op zitten wanneer ze eind november op zaterdag landen op het gloeiend hete tarmac in Ouagadougou. Toen ze thuis vertrokken, stond het kwik niet hoger dan 5 °C, terwijl de temperatuur hier 's nachts amper onder 30 °C zakt. 

Rijst en uien 

Vincent: “We gebruiken de zondag dus om te acclimatiseren ... En om ons verder voor te bereiden op de workshop die we zullen geven over de financiering van spelers in de ui- en rijstsector. De Caisse Populaire van Kaya vroeg ons na een verkennend bezoek in maart om daarover een brainstormsessie te organiseren.  

In het land van de eerlijke mensen, Burkina Faso

In het land van de eerlijke mensen, Burkina Faso

In het land van de eerlijke mensen, Burkina Faso

In het land van de eerlijke mensen, Burkina Faso

Waarom precies die sectoren, vraag je je waarschijnlijk af? Ze werden geselecteerd omdat ze zowel commerciële gewassen omvatten die inkomsten creëren voor de landbouwers, als voedingsgewassen. En omdat ze bijdragen tot de voedselveiligheid en -voorziening van de lokale bevolking. De ui- en rijstsectoren zijn echter nog niet voldoende georganiseerd en kampen met een slechte toegang tot financiële middelen ... er moet dus verbetering komen! 

Samen met de Caisse Populaire, die zich er net voor inzet om de landbouwbevolking toegang te bieden tot financiële diensten, analyseren we de belangrijkste factoren waarmee we rekening moeten houden om kredietproducten te ontwikkelen die zijn aangepast aan de noden van de spelers in de sectoren, en evalueren we de sterktes en zwaktes van de Caisse Populaire.“

Groene oase op de dorre savanne 

Om ervoor te zorgen dat de uitwisselingen tijdens de workshop zo productief mogelijk zijn, hebben ze op maandag een ontmoeting met de vereniging van uienproducenten. Van hen horen ze hoe de productiecyclus precies verloopt en aan welke risico's en moeilijkheden zij het hoofd moeten bieden. Arnold en Christian, beiden landbouwingenieurs en al 25 jaar actief in de landbouwsector, zijn een en al oor.  

Vincent: “De uienproducenten nodigen ons uit om hun velden te bezoeken. Tot onze grote verbazing komen we terecht in een groene oase, terwijl het regenseizoen al twee maanden voorbij is en we tot nog toe alleen nog maar dorre savanne hebben gezien. Ik voel toch enige afgunst wanneer ik naast de uienvelden prachtige paprika's, aubergines en tomaten zie, die in mijn moestuintje in België amper groeien. “

Kredietmakelaar op de brommer 

Vincent: “Met onze ontmoeting in het achterhoofd beginnen we dinsdag met de workshop. Het zit ons mee, want de deelnemers vertegenwoordigen de verschillende sleutelfuncties binnen de kredietverleningsketen: van een kredietmakelaar tot een bankdirecteur. Een vertegenwoordiger van onze ngo-partner Trias, die ondersteuning biedt aan groeperingen van rijst- en uienproducenten, is trouwens ook aanwezig als woordvoerder voor de producenten.“

Moe, maar tevreden met het wederzijdse vertrouwen en de concrete actiepunten die ze samen hebben bepaald, sluiten ze de workshop af met een presentatie van de conclusies aan de Directrice van de Kredieten van de afvaardiging. De Caisse van Kaya maakt namelijk deel uit van de RCPB, een groter microfinancieringsnetwerk in Burkina Faso, die de ervaringen van de Caisse van Kaya wil verspreiden binnen het volledige netwerk.  

Boeren en bankiers dichter bij elkaar

Op vrijdag worden ze met open armen ontvangen in het hoofdkantoor van de Caisse van Kaya, waar de mensen die aan de workshop hebben deelgenomen uitvoerig uitleggen hoe hun instelling te werk gaat en wat hun respectievelijke taken zijn. Arnold doet zelfs zijn eerste tests op de bromfiets om kredietmakelaar te worden !

Arnold: “De bankiers van RCPB richtten zich tot nu toe vooral op ambtenaren en kleine handelaars. Die kunnen loongegevens en andere cijfers voorleggen, en het rendement van hun microkrediet is relatief eenvoudig op te volgen. De boeren komen veel moeilijker aan geld, terwijl ze heel arm zijn en echt nood hebben aan kredieten om hun grond te bewerken. Maar vaak kunnen ze niet lezen of schrijven en ontbreken cijfers over hun investeringen en opbrengsten. Daarom zijn Microfinancieringsinstellingen niet geneigd hen leningen te geven.”

80% landbouwers

Christian: “Nu is het ook in het belang van de MFI’s zelf om deze boeren de hand te reiken. In het geval van de spaar- en kredietkas van Kaya is het zelfs een noodzaak.  Op vlak van financiële dienstverlening aan bedienden en straatverkopers is de concurrentie van commerciële banken heel groot. Maar: 80% van de Burkinezen is landbouwer. Dààr ligt het grote potentieel!”

Arnold: “Het is zowel in het belang van de boeren als van de MFI’s om stappen in elkaars richting te zetten. Landbouwers moeten leren lezen en rekenen en financiële vorming krijgen. Dan kunnen ze de banken cijfers geven over kosten en verwachte opbrengst. En de bankiers moeten de risico’s van landbouwkredieten beter beheersen en controleren, en leren wanneer een project wel of niet haalbaar is. Ze moeten landbouwspecialisten aanwerven, want alleen als boer en bankier elkaar verstaan, lukt het om bij de landbouwbevolking nieuwe klanten te winnen.”

Langetermijnsamenwerking

Christian: “Met meer klanten kunnen MFI’s bovendien de kosten drukken en het risico spreiden. En ook hun liquiditeit zal stijgen, want een klant die krediet krijgt, is sneller geneigd zijn geld bij die bank te zetten. In Kaya hebben ze dus alle redenen om met de landbouwers in zee te gaan.”

Arnold: “De reacties van de medewerkers van onze partner in Kaya waren alvast heel bemoedigend. Ze hebben ons wel duizendmaal bedankt. En ze lieten weten dat ze veel geleerd hebben en dat ze dit willen verderzetten. Dat geeft ons natuurlijk ook zin om terug te gaan.”

Christian: “We keren zeker terug. Deze samenwerking is een project op lange termijn. Als het lukt om in Kaya microkredieten voor boeren te lanceren, wordt dit initiatief uitgebreid naar de andere kredietkassen van RCPB. Zolang we iets kunnen bijdragen, engageer ik mij. Uiteindelijk wil je als mens toch altijd anderen helpen.” 

Arnold: “Door de bankiers van de kredietkas van Kaya zin te geven om te investeren in de landbouwsector, hebben we een vlammetje aangestoken. Dat vuur moeten we nu brandend houden!”